کارتریج چیست؟
هر کاربر پرینتر، قطعا با قطعه ای به نام کارتریج بسیار سر و کار دارد. پس لازم است که اطلاعات کافی درباره این قطعه داشته باشد. در این مقاله برای شما همراهان توضیح می دهیم کارتریج چیست و چگونه کار می کند. واژه کارتریج (/ˈkɑr·trɪdʒ/ :Cartridge) ریشه در زبان انگلیسی دارد که در لغت به معنی فشنگ یا پوکه می باشد. و بطور کلی، محفظه یا مخزنی غالبا استوانه ای شکل است که حاوی مواد مصرفی یک سیستم یا مکانیزم است؛ و به راحتی قابل جایگزین کردن می باشد. کارتریج پرینتر همچنین ماهیتی دارد.
به عبارت دیگر کارتریج پرینتر، حاوی مقدار مشخصی جوهر یا پودر تونر در فرآیند چاپ از طریق نازل یا درام، برای اثرگذاری روی کاغذ می‌باشد. و براساس نوع فناوری پرینترها به دو گروه تقسیم می گردند.
انواع کارتریج پرینتر (انواع کارتریج چیست ؟)
پس از پاسخ گویی به پرسش کارتریج چیست بعتر است با انواع کارتریج آشنا شویم. بطور کلی کارتریج ها را می توان از نظر نوع ماده اصلی یا اثر بخش مورد استفاده به دو دسته زیر تقسیم کرد:
کارتریج های جوهری (ink cartridge)
- کارتریج های لیزری یا تونری (Toner Cartridge)
- کارتریج های جوهری (ink cartridge)
کارتریج جوهری، مخزنی حاوی جوهر مایع است، و با تانک‌های جوهر متفاوت است. و توسط پرینترهای جوهر افشان (inkjet) استفاده می شود. این پرینترها از طریق نازل‌های بسیار کوچک موجود در هد خود با اسپری قطره‌های بسیار ریز جوهر روی کاغذ، فرآیند چاپ را انجام می‌دهند. نتیجه‌ی این عملکرد، چاپ اسناد متن یا تصاویر، خواه سیاه و سفید یا رنگی با کیفیت بالا می باشد. لازم به ذکر است که پرینترهای جوهرافشان به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها برای چاپ تصاویر با کیفیت بالا شناخته می شوند.
ساختار کارتریج جوهری
کارتریج های جوهری بطور استاندارد از چهار بخش تشکیل شده اند که عبارت اند از: (اجزاء تشکیل دهنده کارتریج جوهر افشان)
- بدنه با کاست (نگهدارنده یا خزن جوهر)
- هد
- چیپست
- جوهر
برخی از پرینترهای جوهر افشان دارای دو مخزن جوهر می باشند. یکی وظیفه انتقال جوهر رنگ مشکی و دیگری حامل جوهرهای 3 رنگ اصلی آبی ، قرمز و زرد است.
هد
هدهای کارتریج جوهر افشان خود از چهار قسمت تشکیل شده است که عبارت اند از:
- صفحه نازل، که جوهر از کارتریج به کاغذ اسپری می شود.
- صفحه پوشش، محافظ و پوشاننده نازل ها به هنگام عدم استفاده.
- محفظه مرکب معمولی، محل انتقال جوهر از بدنه پیش از چاپ.
- بستر پیزو الکتریک، در پرینتر های پیزو الکتریک (کریستال پیزو الکتریک) را درون خود جای می دهد.
- صفحه مقاومت فلزی، در چاپگرهای حرارتی، با جریان الکتریکی ضعیف گرم شده تا جوهر را گرم نماید.
چیپست
چیپست یک تراشه شمارنده می باشد که، تعداد برگ چاپ شده از کارتریج را نمایش می دهد و باقیمانده جوهر را بصورت تقریبی نشان می دهد و در نهایت برای اعلام پایان عمر کارتریج کاربر را با پیام خطای (Supply Memory Error) روبرو می کند.
کارتریج های لیزری یا تونری (Toner Cartridge)
کارتریج‌های لیزری، مخازنی حاوی پودر تونر هستند که توسط پرینترهای لیزری استفاده می‌شوند. این پرینترها فرآیند چاپ را از طریق قطعه‌ای به‌نام درام در کارتریج که با استفاده از فوتون‌های لیزر باردار شده است، با قرار دادن این پودر فشرده تونر روی کاغذ منتقل می کند و با حرارت تثبیت می گردد تا عملیات چاپ به پایان برسد. این کارتریج از بخش های گوناگونی تشکیل و تولید شده است که با توجه به مدل پرینتر و برند تولید کننده آن، می تواند شکل و اندازه‌ی مختلفی را دارا باشد. اما باید توجه داشت که اصلی ترین ویژگی برای یک مخزن تونر، رنگ پودر موجود داخل آن و پرینتریست که با آن سازگاری دارد.
کارتریج لیزری مشکی (با تونر مشکی)
کارتریج‌های لیزری مشکی، برای پرینترهای تک رنگ طراحی و تولید شده و همانطور که از نامشان مشخص است وظیفه حمل تونر مشکی رنگ را عهده دار است.
کارتریج لیزری رنگی (با تونر رنگی)
کارتریج های لیزری رنگی، برای پرینتر لیزری رنگی طراحی و تولید شده و از 4 مخزن تونر استفاده می کند ، که هرکدام از آن ها وظیفه‌ی حمل یکی از رنگهای اصلی (آبی، قرمز، زرد، مشکی) را عهده دار است. این رنگ ها، در هنگام تثبیت بر روی کاغذ ، با یکدیگر ترکیب شده و رنگ های جدیدی را می آفرینند.
انواع کارتریج لیزری از نظر نوع ساختار عملکردی
به استناد داده های منتشر شده توسط متخصصان حوزه ماشین های اداری، کارتریج های لیزری در دو فرم کلی در پرینترهای امروزی استفاده می‌شوند:
- یک تکه یا یکپارچه
- دو تکه یا دو پارچه
در کارتریح های یک تکه یا یکپارچه، بخشی به نام OPC وجود دارد که به صورت کامل بر روی یک مخزن تونر متصل شده و امکان جداسازی آن توسط کاربر وجود ندارد. پس از اتمام شارژ کارتریج نیاز به تعویض کامل کارتریج پرینتر وجود دارد، حال آنکه ساختار کارتریج های دو تکه یا دو پارچه متفاوت بوده و دارای دو بخش، یونیت تونر (مخزن تونر) و یونیت درام (OPC) تشکیل شده اند؛ که پس از اتمام شارژ کارتریج، کافی است فقط مخزن تونر را تعویض نمایید.
ساختار کارتریج لیزری (تونر کارتریج)
کارتریج های لیزری بطور استاندارد از هشت بخش تشکیل شده اند که عبارت اند از: (اجزاء تشکیل دهنده کارتریج لیزری)
- کاست
- تونر
- درام
- فوم رول
- مگنت
- بلید
- دکتر بلید
- چیپست
کاست
کارتریج های لیرزی به دو صورت یکپارچه (یک تکه) و دو پارچه (دو تکه) تولید و در بازار عرضه شده است.در کارتریج های یک تکه تمام قطعات روی یک کاست سوار شده ولی در کارتریج های دو تکه، مخزن تونر (کارتریج) و یونیت درام (OPC) یا به عبارت دیگر مخزن ضایعات از هم جدا می باشد.
تونر
این نام را ممکن است بسیار شنیده باشید،اما تونر کارتریج چیست؟ تونر نوعی پودر فشرده با غلظت بالاست که از ترکیب پلی‌استر، اکسید آهن (در برخی مدل ها بیشترین درصد)، کربن (با درصد بالا)، رزین و دیگر پلیمرها ساخته شده است و که در چهار رنگ مشکی (K)، زرد (Y)، قرمز (M)، آبی (C) تولید می‌شود و عامل اثر گذاری روی کاغذ و انجام عملیات چاپ می باشد. لازم به ذکر است که میزان کیفیت تونر در کمیت و کیفیت چاپ موثر است. درصورتی که تونر نامرغوب استفاده شود، ترکیب رنگ کامل و مطلوب را در اختیار کاربر قرار نمی دهد و همچنین با ضایعات سازی بالای تونر تعداد برگ چاپ را کاهش می دهد.
درام
درام کارتریج چیست؟ این قطعه نام آشنا برای کاربرانیست که تمایل زیادی به شارژ کارتریج دارند. درام یا OPC Drum مخفف (استاندارد Organic Photo Conductor) یک سیلندر از جنس فلزی که معمولا که پوشش بیرونی حساس به نور و ظریفی را داراست، که در ابتدای فرآیند چاپ، نور لیزر به سطح آن می‌تابد تا نقاطی که باید چاپ شوند دارای بار الکتریکی گردند. سپس تونر، به این نقاط باردار شده جذب می شوند و در نهایت به کاغذ منتقل می گردند.
کیفیت چاپ بسیار به سلامت و کارایی درام وابسته است و هر گونه نقص یا خرابی در آن می‌تواند باعث کاهش کیفیت چاپ و یا ایجاد خطوط ، نقاط و ناهنجاری‌های چاپی روی کاغذ شود.
فوم رول
فوم رول یا غلطک شارژ اولیه در کارتریج‌های لیزری یک قطعه استوانه ای شکل، متشکل از هسته ای فلزی با روکشی از جنس پلاستیک رسانا است. وظیفه این قطعه از بین بردن پتانسیل باقی مانده در درام به منظور توزیع صحیح و یکنواخت تونر در سطح آن، در زمان چاپ است. این قطعه، با هر بار چرخیدن روی درام، تونر و به جا مانده از بخش قبلی را پاک و را جمع‌آوری کرده و مجدداً به چرخه چاپ بازمی‌گرداند (به عبارت دیگر برای تعدیل انرژی الکتریکی در زمان چاپ مورد استفاده می باشد.). تا روند چاپ به طور سالم انجام شود. کیفیت و سلامت فوم رول برای داشتن یک چاپ سالم و تمیز دارای اهمیت بالاییست.
مگنت
مگنت میله‌ای مغناطیسی با خاصیت آهن‌ربایی در کارتریج های لیزری می باشد، جنس برخی از آنها برنجی و برخی دیگر استیل یا پلاستیک بوده و نقش بسیار مهمی در جذب پودر ترنر و انتقال صحیح تونر به درام را دارد. این انتقال به این صورت است که، مگنت بار تونر را با بار الکتریکی معکوس درام، شارژ نموده؛ و این باعث می شود، که تونر بطوردقیق در جایی از سطح آن قرار گیرد، که توسط لیزر باردار شده است. سلامت و عملکرد صحیح این قطعه برای جلوگیری از مشکلاتی مانند کم رنگ شدن چاپ یا وجود خطوط اضافی ناشی ناهنجاری های چاپی بسیار مهم می باشد.
بلید
بلید در کارتریج‌های لیزری به عنوان تیغه جمع آوری تمیز کننده تونرهای اضافه به روی درام (با تماس مستقیم) عمل کرده و تونر اضافی در بخش مخزن ضایعات جمع میکند تا چاپ سالم و بدون خطوط اضافی و ناهنجاری های چاپی باشد.
دکتر بلید
دکتر بلید در کارتریج لیزری، نقش توزیع یکنواخت تونر، روی مگنت (با تماس با سطح مگنت) را دارد. همچنین کنترل میکند که چه مقدار و با چه حجمی در هر دور گردش مگنت، تونر روی آن بنشیند و به شارژ الکتریکی تونر کمک می کند. دکتر بلید معمولا از جنس فولاد و پلاستیک است و با دقت وسختی مناسب تولید می شود. کیفیت و سلامت دکتر بلید نقش مهمی در تولید چاپی دقیق و بدون نقص دارد. زیرا اگردکتر بلید خراب شود، ممکن است باعث افت کیفیت چاپ و ناهنچاری های چاپی روی کاغذ شود.
چیپست
چیپست کارتریج چیست؟ چیپست یک تراشه شمارنده می باشد که، تعداد برگ چاپ شده از کارتریج را نمایش می دهد و باقیمانده پودر تونر را بصورت تقریبی نشان می دهد و در نهایت برای اعلام پایان عمر کارتریج کاربر را با پیام خطای (Supply Memory Error) روبرو می کند.این پیام خطا در برخی برندهای پرینتر روند کار پرینتر را دچار اختلال می کند.